Ewolucja komiksu – jaki jest współczesny komiks?

Dlatego dziś scenarzyści komiksowi zwracają uwagę, często nawet nieświadomie, na elementy, które jeszcze piętnaście czy dwadzieścia lat temu nie budziłyby niczyjej wątpliwości. Literatura, także ta popularna (a może nawet zwłaszcza ona), zawsze powstaje na kanwie doświadczeń twórcy, a więc w jakimś stopniu dotyka realiów.

Papierek lakmusowy rzeczywistości

Dlatego ewolucja komiksu trwa, gatunek ten podlega bowiem naturalnemu procesowi zmian w postrzeganiu pewnych czynności czy elementów pod wpływem czynników, społecznych, kulturowych, technologicznych. Ewolucja komiksu, jak i całej literatury popularnej, jest dynamicznym procesem, a analiza aktualnych trendów w świecie komiksu pozwala zauważyć, że te zmiany mają istotny wpływ także na podejście do pisania scenariuszy. To naturalne o tyle, że pojawiające się w komiksie postaci nie mogą być oderwane od rzeczywistości – choćby były przy tym najbardziej nawet fantastyczne – i muszą w jakimś stopniu odpowiadać na oczekiwania czy potrzeby czytelników.

Danego gatunku, w danym stylu

Wraz z upływem lat zmieniają się czytelnicze mody oraz gatunkowe preferencje. Jakiś czas temu do łask wrócił kryminał, tym razem już w glorii chwały jako pełnowartościowy gatunek (jego historia to świetny przykład gatunkowego awansu). W siłę rośnie też science fiction i fantastyka, którym poświęcane są coraz częściej całe czytelnicze imprezy, festiwale i konferencje. Rosnąca popularność konkretnych gatunków, takich jak wspomniane science fiction, fantasy, czy horror, wpływa na zainteresowanie czytelników. Scenarzyści muszą dostosować się do tych trendów, tworząc historie, które odzwierciedlają aktualne czytelnicze gusta.

W stronę narracyjnego eksperymentu

Rozwój danego gatunku zawsze będzie prowokował do testowania jego granic oraz możliwości. Nie inaczej jest z komiksem, w którym scenarzyści komiksowi coraz śmielej pozwalają sobie na wprowadzanie nietypowych struktur narracyjnych czy zabawę chronologią. Wymaga to sporej odwagi, ale też kreatywności i elastyczności podczas tworzenia scenariusza komiksowego. Warto pamiętać, że często nie są to rozwiązania nowe, a większość z nich jest świetnie znana literaturze, by wspomnieć twórczość futurystów czy strukturę powieści szkatułkowej. A jednak aplikowanie ich w komiksie czy powieści graficznej nadal stanowi ciekawe novum, w szczególności, że wymaga podkreślenia tego adekwatnym obrazem.

Diversity, czyli różnorodność

O potrzebie różnorodności mówi się dziś w każdej dziedzinie życia społecznego i kulturalnego, zamykając w tym pojęciu zarówno różnorodność etniczną, płciową czy orientację seksualną. Za tą różnorodnością idzie także pojęcie reprezentacji, za którą co jakiś czas obrywa się chociażby Netliksowi. Trudno jednak nie zauważyć, że od współczesnych twórców wymaga się więcej świadomości chociażby w kwestii pisania o kobietach. To, co obroniło się jeszcze dekadę czy dwie temu, dziś bywa niedopuszczalne.

Technologie i formaty

Nie bez wpływu na komiks i jego formę pozostaje rozwój technologii cyfrowych, otwierając dla gatunku zupełnie nowe możliwości. Interaktywne komiksy, aplikacje mobilne czy komiksy w formie animowanej są odzwierciedleniem dzisiejszych trendów i dążeń technologicznych. Scenarzyści komiksowi dostosowują więc swoje podejście, uwzględniając unikalne cechy tych formatów. Za tym idzie jednak także wielka szansa popularyzacji danej historii ze względu na łatwość kolaboracji i prowadzenia cross-platformowych narracji. Wzrost kolaboracji między twórcami komiksów a innymi mediów, takimi jak filmy, gry czy podcasty, stwarza zupełnie nowe możliwości narracyjne. Warto więc, aby scenarzyści komiksowi pozostawali czujni i otwarci na współpracę z twórcami z innych dziedzin.